Badania zostały w całości sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki w ramach projektu pn. „Badania przepływu pasażerów w komunikacji zbiorowej z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (SI)” o numerze 2023/49/N/ST8/03737.
Projekt realizowany jest przez Zakład Pojazdów Szynowych na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych we współpracy z naukowcami z Ukrainy i Słowacji.
Kierownik projektu: mgr inż. Mikołaj Szyca
Opiekun projektu: dr hab. inż. Jarosław Seńko
Okres realizacji: od 10 lipca 2024 do 9 lipca 2026 r.
Całkowity koszt realizacji projektu zaplanowano w wysokości 137 494 zł.
Badania nad przepływem pasażerów mają duży wpływ na różne dyscypliny naukowe, takie jak inżynieria mechaniczna, transport, czy inżynieria lądowa. W obszarze transportu badania nad przepływem pasażerów pomagają w projektowaniu i optymalizacji systemów transportowych, takich jak metro, tramwaje, autobusy czy koleje. Umożliwiają dokładne zrozumienie ruchu pasażerów w różnych sytuacjach, co pozwala na tworzenie bardziej efektywnych, bezpiecznych i komfortowych systemów transportowych. Celem badań nad przepływem pasażerów jest ulepszenie technicznej analizy zjawiska ruchu oraz zmiana podejścia do projektowania wnętrz pojazdów transportu publicznego w kierunku skrócenia czasu wymiany pasażerów i zwiększenia konkurencyjności transportu publicznego względem transportu indywidualnego, a tym samym budowanie zrównoważonej mobilności miejskiej.
Badania nad przepływem pasażerów mają także istotne znaczenie dla strategii bezpieczeństwa i ochrony publicznej. Pozwalają lepiej zrozumieć zachowania ludzi w sytuacjach awaryjnych, takich jak pożary, wypadki czy ataki terrorystyczne. W obliczu wojny w Ukrainie przewidywanie zachowań ludzi poruszających się w zatłoczonych stacjach czy schronach stało się szczególnie istotne. Umożliwia to opracowanie skuteczniejszych strategii ewakuacyjnych oraz systemów ochronnych, przyczyniając się do ratowania życia i zdrowia w sytuacjach kryzysowych.
Dane zebrane w różnych środkach transportu oraz na różnych obszarach zostaną porównane i pozwolą określić przyczyny zmian w przepływie pasażerów. Podstawą badań jest zliczanie pasażerów w różnych miastach w naszej części Europy, a następnie ujmowanie ich w funkcji czasu. Uzyskane wyniki pozwalają określić przyczyny zmian w dynamice ruchu pasażerów.
Dynamika ruchu pasażerów badana jest także z wykorzystaniem oprogramowania modelowania CAD i analiz w oprogramowaniu Ansys Fluent, w którym przestrzeń przedsionków w pojazdach została zamodelowana i przeanalizowana jako kanał, przez który przemieszczają się ludzie. Innowacyjne narzędzie do obliczania przepływu pasażerów może być wykorzystane do opracowywania Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP), które mogą stać się kluczowym elementem w pozyskiwaniu funduszy transportowych w przyszłych perspektywach unijnych.
Końcowym produktem badań jest algorytm AI pozwalający na określenie optymalnej pojemności transportu publicznego, który będzie również adaptowalny do innych obszarów, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości zarządzania kryzysowego w ewakuacji ludności. Wraz z algorytmem powstaną wytyczne dotyczące liczenia pasażerów w pojazdach publicznych.
Rys. 1. Schemat tworzenia aplikacji do zliczania pasażerów
Rys. 2. Wykrywanie obiektów na nagraniu z drona w Olsztynie
Rys. 3. Uczenie algorytmu sztucznej inteligencji wykrywania drzwi pojazdu w Gdańsku